Γιατί αυξάνονται τα κρούσματα ρατσισμού?

Το έλλειμμα παιδείας αποτελεί ένα παράγοντα που διευκολύνει την εμφάνιση του ρατσισμού. Αν για παράδειγμα κάποιος δεν ξέρει ότι η φυλετική έννοια του έθνους είναι μια μπούρδα και ότι το έθνος είναι μεταβλητό πολιτισμικό φαινόμενο, του λείπουν γνώσεις - παιδία για να κατανοήσει τον ρατσιμό. Αλλά η παιδία δεν περιορίζεται στις γνώσεις, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εξ ίσου ή μεγαλύτερης αξίας.
Φυσικά το φαινόμενο είναι πολύ πιο σύνθετο. Αρχικά έχει σε ένα βαθμό γενετική βάση, δηλαδή, οι άνθρωποι όπως και άλλα κοινωνικά ζώα, αντιλαμβάνονται συνειδητά η ασυνείδητα μια αίσθηση του "εμείς" και οι "άλλοι". Με τους άλλους να αντιπροσωπεύουν μια εν δυνάμει εχθρική ομάδα. Η εμφανισιακή διαφορά διευκολύνει την καταχώρηση στους άλλους - έξω ομάδα. Το περίεργο όμως είναι ότι εκτός από την αίσθηση του εμείς και οι άλλοι, οι κοινωνίες εμφανίζουν και σημαντικές διευρύνσεις της έννοιας εμείς, ώστε να συμπεριλάβουν όχι μόνο άτομα με εμφανή φυλετικές διαφορές, με διαφορετικά συμφέροντα, αλλά φτάνουν μερικές φορές να συμπεριλαμβάνουν και άτομα εκτός του είδους μας.
Οπότε η ανταγωνιστική σχέση της εσωομάδος με την εξωομάδα, αν και σημαντική δεν είναι υπερκαθοριστική.
Η γνώση έρχεται να αναδιαμορφώσει την αίσθηση της εσωομάδος, δίνοντας την εικόνα μιας ευρύτερης ανθρωπότητας όπου είμαστε μέλη. Αυτή ακριβώς την γνώση, έρχεται να τορπιλίσει η ναζιστική ιδεολογία εμφανίζοντας φυλετικές διαφορές σε εθνικό επίπεδο. Όπου το επιστημονικά και κοινωνικά απαράδεκτο, προσπαθεί να επιβληθεί.
Και πότε και ως το κάνει?
Κυρίως εκμεταλλευόμενο την ξενοφοβία που είναι έμφυτη σε ένα βαθμό στον άνθρωπο, και τροφοδοτώντας την με ψεύδη και μύθους πάνω στον κακό - επικίνδυνο - βρώμικο - κατώτερο άλλο. Για παράδειγμα παρουσιάζοντας τους μετανάστες παράγοντες αυξημένης εγκληματικότητας (όχι μόνο "θέση" αλλά και "φύση"), αποσιωπώντας την όποια θετική επίδραση στην παραγωγή, τα προβλήματα της υπογεννητικότητας, την επίδραση στα ασφαλιστικά ταμεία, θεωρώντας μαξιμαλιστική την επίδραση στην κουλτούρα μας, παρουσιάζοντας κίνδυνο για την θρησκευτική και πολιτική ταυτότητα του κράτους, εμφανίζοντας το κράτος δέσμιο ή υποκινητή της μετανάστευσης, και πάει λέγοντας.
Όλες αυτές οι απόψεις για να εξεταστούν και να κριθούν απαιτούν προσπάθεια που δεν είναι σε θέση να καταβάλει ο μέσος πολίτης και κυρίως δεν θέλει όταν βρίσκεται σε μια δυσάρεστη κατάσταση.
Γιατί ο κύριος λόγος που αναπτύσσεται και ευδοκιμεί μια τέτοια ιδεολογία είναι ακριβώς η αίσθηση δυσχέρειας τους μέσου πολίτη που επιτείνεται σε καταστάσεις κρίσης. Οπότε τα φοβικά αντανακλαστικά και η εχθρότητα φτάνουν στο ταβάνι όταν η κρίση χτυπά την πόρτα, και πολύ περισσότερο όταν έχει μπει για τα καλά στο σπίτι.
Τότε η μνήμη γίνεται επιλεκτική και ξεχνά την δράση των ναζιστών εναντίων των παπούδων μας, ξεχνά ότι κατέστρεψαν την Ελλάδα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από όσο κατάφερε να το κάνει η κρίση σήμερα. Και η αναζήτηση ενός εύκολου φταίχτη είναι αναμενόμενη. Για αυτό και ο ρατσισμός βρίσκει την νομιμοποίηση του μέσα από την εκλογική διαδικασία σήμερα.
Η αναμενόμενη αύξηση της εγκληματικότητας βρίσκει εύκολη εξήγηση στον "άλλο" και ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας μιας πράξης που μας ευνοεί και μας προσφέρει εξασφάλιση, υπερτερεί της πολλαπλάσιας απάνθρωπης δράσης ενάντια σε "άλλους" συνανθρώπους.

Οι υπανάπτυκτοι λαοί, συνήθως μας είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ότι οι διαφορές ως προς την ανάπτυξή μας, συνδέονται κυρίως με την τεχνολογική και παραγωγική μας ανάπτυξη και δεν είναι αποτέλεσμα μιας κοινωνίας που σέβεται πραγματικά τα ανθρώπινα ιδεώδη σε ριζικά μεγαλύτερο βαθμό.
Άλλωστε είναι γνωστό (από μελέτες πάνω στο θέμα) ότι οι ηθικές νόρμες που διακρίνουν μια κοινωνία πολιτισμένων δυτικών είναι μάλλον ανάλογες σε μεγάλο βαθμό με τις νόρμες που διακρίνουν τους "απολίτιστους" (ο σταβ μάλιστα είχε ποστάρει κάπου μια ομιλία πανεπιστημιακού πάνω στο θέμα).
Κατ αυτή την έννοια τα "νορμάλ" άτομα θα εμφανίσουν ανάλογα ρατσιστικά αντανακλαστικά, όταν έρχονται σε μεγάλους αριθμούς, και κυρίως όταν είναι ευδιάκριτη η διαφορά τους από την εσωομάδα. Δηλαδή οι μαύροι όσο ήταν ένας μικρός αριθμός θεωρούντο (μάλιστα διά στόματος καρατζαφέρ) συμπαθείς ως προς τους τρομοκράτες αλβανούς. Τώρα που οι Αλβανοί έχουν σε μεγάλο βαθμό ενσωματωθεί αποτελόντας μέρος έστω και περιφερειακό της έσω ομάδας, ενώ οι μαύροι έχουν αυξηθεί έχουν γίνει και το κόκκινο πανί στον δρόμο της ανεύρεσης αποδιοπομπαίου τράγου.

Στα ποιο πάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και την ανασφάλεια που μας οδηγεί να αμφιβάλουμε για την αξία μας και να προσπαθούμε να επιβεβαιωθούμε από το σύνολο στο οποίο ανήκουμε, εμφανίζοντας την εξω ομάδα σαν φύσει και θέση κατώτερη.

Με τα ποιο πάνω θέλω να επισημάνω ότι ο ρατσισμός δεν είναι απλά έλλειμμα παιδείας, αν και παίζει σοβαρό ρόλο, αλλά ένα πολυδιάστατο φαινόμενο που εκδηλώνεται σε μεγαλύτερη ένταση σε καταστάσεις κρίσης.