Έλληνες δεν γινόμαστε. Γεννιόμαστε.
Το ποιο πάνω ιδεολόγημα είναι γνωστό και αποδεδειγμένα αντιεπιστημονικό. Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι πιστεύουν σε αυτό καθώς και σε άλλα αστήρικτα ιδεολογήματα.
Ένα άλλο ιδεολόγημα είναι ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι από την φύση τους, και όχι λόγο τύχης με την συνήθη έννοια της λέξης ή λόγο κοινωνικών συνθηκών, ικανότεροι και δικαιούνται να πλουτίσουν, ενώ κάποιοι άλλοι, πάλι από την φύση τους και μόνο, είναι άξιοι να μείνουν αξιοθρήνητοι.
Μάλιστα το ιδεολόγημα αυτό ισχυρίζεται ότι, οι όποιες αδικίες στον πλουτισμό και την φτώχεια, οφείλονται στις κρατικές παρεμβάσεις, και μάλιστα σε αυτές που νοθεύουν την ελεύθερη οικονομία.....
Με αυτό θα ήθελα να ασχοληθώ λίγο.
Το περίεργο είναι ότι πλέον γνωρίζουμε, και έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, ότι η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών δεν είναι προβλέψιμη, αλλά αντίθετα εξαρτάται από μη υπολογίσιμους παράγοντες, οι οποίοι ακόμα και όντες ελάχιστοι σε μέγεθος, μπορεί να οδηγήσουν σε αναντιστοιχία σε πολύ μεγάλες διαταραχές της οικονομίας. Αυτό το γνωρίζουμε από τα μαθηματικά και την "θεωρία του χάους", όπου από τα πρώτες εφαρμογές της που μελετήθηκαν στην φύση, ήταν τα οικονομικά μεγέθη.
Έτσι η μόνη λογική επιλογή που μας μένει είναι ότι ο πλουτισμός και η φτώχεια, τουλάχιστον σε ένα σοβαρό ποσοστό, εξαρτώνται από παράγοντες, αρκετοί από τους οποίους είναι απολύτως ανεξάρτητοι από το άτομο, και των οποίων κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την επίδρασή τους.
Οπότε κανείς θα έπρεπε σχεδόν εξ ορισμού, να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός ως προς το ιδεολόγημα αυτό, μια και η τύχη αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην εξέλιξη της οικονομίας.
Όμως ας κάνουμε την υπόθεση ότι η τύχη παίζει τελικά δευτερεύοντα ρόλο, όσο και αν αυτό δεν στοιχειοθετείται από πουθενά. Και το άτομο με ένα "μαγικό" τρόπο, κάνει τις σωστές επιλογές ώστε να βελτιώσει την οικονομική του θέση. Βέβαια κανένας που έχει πέντε δράμια στο κεφάλι του, δεν πρόκειται να θεωρήσει ότι τα εφόδια που κατέχει το άτομο, λόγο της οικογένειάς του, και γενικότερα λόγο της θέσης που βρέθηκε στην κοινωνία, είναι ασήμαντα για την επιτυχία του ή την αποτυχία του. Έτσι κάποιος που αποτυχαίνει δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ή να κάνουμε έστω και κάποια θεμιτή υπόθεση, για το αν θα αποτύχαινε βρισκόμενος σε μια άλλη κοινωνική θέση. Αλλά ας δεχθούμε και ότι αυτό το πασιφανές είναι σχετικά ανεξάρτητο από την ατομική επιτυχία. Και ότι η επιτυχία οφείλεται αποκλειστικά την προσωπική του ικανότητα να πετύχει και σε τίποτα άλλο. Φυσικά και οι δύο υποθέσεις που κάναμε είναι λάθος, αλλά δεν πειράζει γιατί θέλω να φτάσουμε σε ένα άλλο σημείο που χολώνει το ιδεολόγημα. Κατά την γνώμη μου πάντα.
Αυτή η προσωπική ικανότητα, στην οποία χρωστά το άτομο την επιτυχία του, είναι έμφυτη ή επίκτητη; Ή και τα δύο σε κάποιον βαθμό;
Το σίγουρο από τα μέχρι σήμερα γνωστά από την βιολογία, είναι ότι και η φύση μας και το περιβάλλον μας, παίζουν σοβαρό ρόλο στην φαινοτυπική μας εξέλιξη.
Έτσι ήταν λάθος η συντηρητική προσέγγιση που περιγράφει την προσωπικότητα αποκλειστικά σαν αποκύημα της κοινωνίας μας, και ως εκ τούτου υποθέτοντας ότι μια ιδανική κοινωνία, θα μηδένιζε (και όχι θα μείωνε) τα προβλήματα αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Αλλά αντίστοιχα είναι παράλογη η προσέγγιση που αγνοεί ή υποτιμά την συμμετοχή στην εξέλιξη του ατόμου της κοινωνίας, και γενικότερα του περιβάλλοντος. Μια και γνωρίζουμε ότι παίζει ρόλο και μάλιστα σε μερικές φορές καθοριστικό στην εξέλιξη του φαινοτύπου του ατόμου. Άλλωστε η έννοια του φαινότυπου είναι ακριβώς η έκφραση του γενετικού υλικού, με την επίδραση του περιβάλλοντος.
Το ποιο πάνω ιδεολόγημα είναι γνωστό και αποδεδειγμένα αντιεπιστημονικό. Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι πιστεύουν σε αυτό καθώς και σε άλλα αστήρικτα ιδεολογήματα.
Ένα άλλο ιδεολόγημα είναι ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι από την φύση τους, και όχι λόγο τύχης με την συνήθη έννοια της λέξης ή λόγο κοινωνικών συνθηκών, ικανότεροι και δικαιούνται να πλουτίσουν, ενώ κάποιοι άλλοι, πάλι από την φύση τους και μόνο, είναι άξιοι να μείνουν αξιοθρήνητοι.
Μάλιστα το ιδεολόγημα αυτό ισχυρίζεται ότι, οι όποιες αδικίες στον πλουτισμό και την φτώχεια, οφείλονται στις κρατικές παρεμβάσεις, και μάλιστα σε αυτές που νοθεύουν την ελεύθερη οικονομία.....
Με αυτό θα ήθελα να ασχοληθώ λίγο.
Το περίεργο είναι ότι πλέον γνωρίζουμε, και έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, ότι η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών δεν είναι προβλέψιμη, αλλά αντίθετα εξαρτάται από μη υπολογίσιμους παράγοντες, οι οποίοι ακόμα και όντες ελάχιστοι σε μέγεθος, μπορεί να οδηγήσουν σε αναντιστοιχία σε πολύ μεγάλες διαταραχές της οικονομίας. Αυτό το γνωρίζουμε από τα μαθηματικά και την "θεωρία του χάους", όπου από τα πρώτες εφαρμογές της που μελετήθηκαν στην φύση, ήταν τα οικονομικά μεγέθη.
Έτσι η μόνη λογική επιλογή που μας μένει είναι ότι ο πλουτισμός και η φτώχεια, τουλάχιστον σε ένα σοβαρό ποσοστό, εξαρτώνται από παράγοντες, αρκετοί από τους οποίους είναι απολύτως ανεξάρτητοι από το άτομο, και των οποίων κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την επίδρασή τους.
Οπότε κανείς θα έπρεπε σχεδόν εξ ορισμού, να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός ως προς το ιδεολόγημα αυτό, μια και η τύχη αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην εξέλιξη της οικονομίας.
Όμως ας κάνουμε την υπόθεση ότι η τύχη παίζει τελικά δευτερεύοντα ρόλο, όσο και αν αυτό δεν στοιχειοθετείται από πουθενά. Και το άτομο με ένα "μαγικό" τρόπο, κάνει τις σωστές επιλογές ώστε να βελτιώσει την οικονομική του θέση. Βέβαια κανένας που έχει πέντε δράμια στο κεφάλι του, δεν πρόκειται να θεωρήσει ότι τα εφόδια που κατέχει το άτομο, λόγο της οικογένειάς του, και γενικότερα λόγο της θέσης που βρέθηκε στην κοινωνία, είναι ασήμαντα για την επιτυχία του ή την αποτυχία του. Έτσι κάποιος που αποτυχαίνει δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ή να κάνουμε έστω και κάποια θεμιτή υπόθεση, για το αν θα αποτύχαινε βρισκόμενος σε μια άλλη κοινωνική θέση. Αλλά ας δεχθούμε και ότι αυτό το πασιφανές είναι σχετικά ανεξάρτητο από την ατομική επιτυχία. Και ότι η επιτυχία οφείλεται αποκλειστικά την προσωπική του ικανότητα να πετύχει και σε τίποτα άλλο. Φυσικά και οι δύο υποθέσεις που κάναμε είναι λάθος, αλλά δεν πειράζει γιατί θέλω να φτάσουμε σε ένα άλλο σημείο που χολώνει το ιδεολόγημα. Κατά την γνώμη μου πάντα.
Αυτή η προσωπική ικανότητα, στην οποία χρωστά το άτομο την επιτυχία του, είναι έμφυτη ή επίκτητη; Ή και τα δύο σε κάποιον βαθμό;
Το σίγουρο από τα μέχρι σήμερα γνωστά από την βιολογία, είναι ότι και η φύση μας και το περιβάλλον μας, παίζουν σοβαρό ρόλο στην φαινοτυπική μας εξέλιξη.
Έτσι ήταν λάθος η συντηρητική προσέγγιση που περιγράφει την προσωπικότητα αποκλειστικά σαν αποκύημα της κοινωνίας μας, και ως εκ τούτου υποθέτοντας ότι μια ιδανική κοινωνία, θα μηδένιζε (και όχι θα μείωνε) τα προβλήματα αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Αλλά αντίστοιχα είναι παράλογη η προσέγγιση που αγνοεί ή υποτιμά την συμμετοχή στην εξέλιξη του ατόμου της κοινωνίας, και γενικότερα του περιβάλλοντος. Μια και γνωρίζουμε ότι παίζει ρόλο και μάλιστα σε μερικές φορές καθοριστικό στην εξέλιξη του φαινοτύπου του ατόμου. Άλλωστε η έννοια του φαινότυπου είναι ακριβώς η έκφραση του γενετικού υλικού, με την επίδραση του περιβάλλοντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου