Υπερθέρμανση

Ακούγεται ότι η υπερθέρμανση είναι μια καλοστημένη συνωμοσία και όσοι την αμφισβητούν δέχονται την κατακραυγή των εγκάθετων και των ευκολόπιστων.

Μιλάμε για πολύ γέλιο.

Όταν πρωτοξεκίνησε το θέμα, (προσωπικά το γνωρίζω 30 χρόνια), οι υποστηρικτές του κίνδυνου θεωρούντο ηλίθιοι ή ψυχασθενής. Καμιά πληροφορία δεν έφτανε στο πλατύ κοινό. Μόνο οι ευαισθητοποιημένοι οικολογικά και όσοι απασχολούντο σε σχετικά αντικείμενα είχαν μια εικόνα. Το θέμα ξεμύτισε δειλά δειλά πριν καμιά δεκαριά χρόνια. Βλέποντας λοιπόν το θέμα διαχρονικά, αναρωτιέμαι γιατί κάποιοι βλέπουν συνωμοσίες στο σήμερα και όχι στην σιωπή των 20 χρονών, του χθες. Νομίζω ότι ο λόγος είναι απλός. Δεν έχουν διαχρονική εικόνα, αν είχαν θα υποψιάζονταν ότι η συνωμοσία στήθηκε από άλλους και ότι η σκληρή πραγματικότητα και η επιμονή μερικών ανθρώπων κατάφερε να φέρει στα αφτιά τους την θεωρία της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.

Πρώτα πρώτα. Δεν νοείται μια ορθολογιστική κοινωνία να χρησιμοποιεί μη ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Είναι σαν να ξοδεύει περισσότερα από όσα βγάζει. Κάποια στιγμή θα αντιμετωπίσει πρόβλημα.

Οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας μπορούν να υποκαταστήσουν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών ακόμα και σε μια ενεργοβόρα κοινωνία. Σήμερα το κόστος τους θεωρείται μεγαλύτερο, (θα επανέλθω), αλλά καθώς η παραγωγή και η τεχνολογική εξέλιξη στρέφεται σε τέτοιες μορφές η κατάσταση βελτιώνεται.

Το κόστος της ηλιακής ενέργειας είναι κυρίως το κόστος της αρχικής επένδυσης. Ο χρόνος ζωής των πάνελ είναι 30 χρόνια και βάλε. Σε αυτά τα χρόνια δεν θα πληρώσει δεκάρα για πρώτες ύλες.

Το εργοστάσιο ορυκτών καυσίμων είναι πιο φτηνό. Αλλά σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και το κόστος πρώτων υλών σε βάθος χρόνου. Πιο θα είναι αυτό? Το βαρέλι το πετρέλαιο θα κάνει 50 δολάρια ή 500 ή 5000?

Υπάρχουν όμως και άλλα θεματάκια.

Το κόστος μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είναι φτηνό για καταναλώσεις εντοπισμένες χωρικά. Αντίθετα είναι απαράδεκτα ακριβό για καταναλώσεις διασκορπισμένες χωρικά.

Τα εργοστάσια παράγουν ρεύμα εναλλασσόμενο. Βολεύει και στην μεταφορά και στην παραγωγή. Αλλά πλείστες συσκευές χρησιμοποιούν συνεχές. πχ. ο υπολογιστής σας. Το κόστος μετατροπής ανέρχεται περίπου στο 15% της αξίας της συσκευής σας. Οπότε το κόστος επένδυσης για τις τρίτες χώρες θα μειωθεί σε πάμπολλες συσκευές κατά 5-20%.

Η αλλαγή σε συνεχές ρεύμα έχει και ένα ακόμα μικρό πλεονέκτημα. Ο μετασχηματισμός του συνεπάγεται απώλειες θερμότητας, και θερμαίνει το περιβάλλον μας με αποτέλεσμα να χρειάζονται ελαφρά αυξημένες καταναλώσεις για την ψύξη του.

Αλλά το θέμα έχει και άλλες πλευρές.

Ας υποθέσουμε ότι οι υπανάπτυκτες χώρες αρχίζουν να καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα, στο επίπεδο που καταναλώνουν οι ανεπτυγμένες. Σε πόσα χρόνια θα τελειώσουν?

Ένα ενδιαφέρον μαθηματικό πρόβλημα. Αν οι κάτοικοι των υπανάπτυκτων χωρών δεκαπλασιάσουν την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και οι κάτοικοι των ανεπτυγμένων την μειώσουν στο ήμισυ, θα αυξηθεί η συνολική κατανάλωση ορυκτών καυσίμων ή θα μειωθεί?

Το σύμφωνο του Κιότο, καθόριζε ποσοστώσεις για τις χώρες. Σε μια συζήτηση ο εκπρόσωπος της green peace μουγκάθηκε όταν ένας υπουργός του είπε ότι η Ελλάδα σύμφωνα με το Κιότο, δεν έχει φτάσει τα όρια της ενεργειακής κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων, που δικαιούται. Αυτό προφανώς θα έχει αλλάξει. Αλλά σίγουρα οι υπανάπτυκτες χώρες δεν είναι οι βασικοί χρήστες, ούτε και προβλέπεται να γίνουν άμεσα, των ορυκτών καυσίμων. Για άλλους κτυπά η καμπάνα της πράσινης ανάπτυξης.

Φυσικά, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι το μάρμαρο θα το πληρώσουν οι αδύναμοι. Αλλά αυτό είναι θέμα πολιτικών επιλογών.

Μερικοί υπανάπτυκτοι μπορεί να θυσίαζαν το ηλεκτρισμό, προτιμώντας να έχουν γεωργική παραγωγή για να φάνε ή ακόμα και έδαφος αντί για θάλασσα, κάτω από τα πόδια τους. Γιατί εκεί πάει το πρόβλημα.

Και κάτι ακόμα, πράσινη ανάπτυξη δεν είναι μόνο οι πηγές ενέργειας.

Ποιές είναι οι ανθρωπογενής πηγές που πιθανά είναι υπεύθυνες για την υπερθέρμανση ή ορθότερα, ενδέχεται να αποσταθεροποιήσουν το κλιματικό σύστημα.

Απλά δεν τις ξέρουμε. Κάνουμε υποθέσεις και απαιτείται μακρά και πολυδάπανη έρευνα.

Στο θερμοκήπιο θεωρείται ότι συνεισφέρουν τα εξής αέρια (κυρίως) α)Διοξείδιο του Άνθρακα 57%, β) Μεθάνιο 12%, γ) Οξείδια του Αζώτου 6%, και δ) Φρέον 25%. (Αλλά υπάρχει και το θέμα του τι ρόλο παίζουν τα σωματίδια.)

Το διοξείδιο έχει αυξηθεί στα 370 περίπου μικρογραμμάρια, στην ατμόσφαιρα τα τελευταία 200 χρόνια, ενώ για 5000 χρόνια η μεταβολή του ήταν μόνο από 150 στα 300. Για αυτό και θεωρείται ότι η αύξηση είναι κυρίως ανθρωπογενούς αιτίας.

Το 40% του διοξειδίου μάλλον απορροφάται από την θάλασσα. Και σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να ομαλοποιηθεί, η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε αυτό.

Όμως τα πράγματα δεν είναι απλά. Αν υποθέσουμε ότι αυξηθεί η θερμοκρασία των θαλασσών, (και το βίντεο ορθώς υποστηρίζει ότι οι ωκεανοί λειτουργούν σαν αμορτισέρ στις θερμοκρασιακές αυξομειώσεις, αλλά ρόλο παίζει και η επιφανειακή θερμοκρασία.) τότε το διοξείδιο αυξάνεται και όσο και να μειώσουμε τις εκπομπές δεν κάνουμε τίποτα.

Κύριος παράγοντας αποδόσιμης του διοξειδίου είναι το πλαγκτόν. Η αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας της θάλασσας ενδέχεται να αυξήσει το πλαγκτόν άρα και την αποδόμηση του. Αν σας φαίνεται περίεργο να συμπέσουν τα πράγματα σε ένα σημείο ευνοϊκό για την σταθερότητα του κλίματος είναι γιατί πιθανότητα θα είναι όντως περίεργο.

Άλλος παράγοντας που πιθανόν συντελεί στην υπερθέρμανση είναι η αιθάλη που εκλείεται κατά την καύση (πχ. πυρκαγιές), μειώνοντας την ανακλαστικότητα των πάγων. Ήδη πολλά χρόνια πίσω θεωρείτο ένας απλός μηχανισμός για όποιον ήθελε να λιώσει τους πάγους του βορά (η κακή Ρωσία πρώτος ύποπτος και πιθανόν ωφελούμενος).

Επίδραση στο κλίμα παίζει μπορεί να παίζει η αποψίλωση μεγάλων δασικών εκτάσεων και η εμφάνιση εκτεταμένων αστικών περιοχών και δρόμων. Οι αστικές περιοχές λειτουργούν σαν παγίδες θερμοκρασίας, ενώ τα δάση σαν ψυγεία.

Ερχόμαστε και σε ένα ακόμα παράγοντα. Η εκλυόμενη θερμοκρασία από τις ανθρώπινες λειτουργίες, είναι ένα σημαντικό ενεργειακό ποσό. Μπορούμε να φανταστούμε ότι σε μικρό χρονικό διάστημα 200 χρόνια πάνω κάτω, έχουμε εκλύσει θερμότητα από τον ήλιο, που έχει συσσωρευτεί με τα φυτά, σε διάστημα εκατομμυρίων χρόνων. Μια θεωρία λέει ότι αυτό το ποσό δεν μπορεί παρά να επιδράσει στο ισοζύγιο εκπεμπόμενης από την γη θερμότητας.

Δηλαδή ακόμα και να μην έχει αλλάξει η φύση του θερμοκηπίου, αν δεν μπορεί να διώξει το περίσσευμα, έχουμε υπερθέρμανση.

Κάπου έπεσε το μάτι μου στην πλανητική σκίαση. Δεν το έχω παραψάξει. Αν δεν είναι επιστημονική φαντασία, ενδέχεται η αιθάλη και τα σωματίδια να έχουν και άλλο πολύ πιο πολύπλοκο ρόλο http://www.buildings.gr/greek/perivallon/planitikiskiasi.htm

Η κατάσταση της ψυχρής ατμόσφαιρας - τροπόσφαιρας και της θερμής επιφάνειας, υπάρχουν ενδείξεις ότι οφείλεται σε λάθος μετρήσεις. Αλλά υποθέτοντας ότι ισχύει, δεν κατάλαβα πως το εξηγεί ο υπέρμαχος της μη ανθρωπογενούς αλλαγής. Απλά μας λέει ότι δεν οφείλεται στο θερμοκήπιο. Ε και που οφείλεται?

Πως επιδρά η κοσμική ακτινοβολία. Ενδεχομένως η αύξηση της να δημιουργεί αύξηση των νεφών, όπως ισχυρίζεται το βίντεο και μερικοί επιστήμονες. Οπότε και η μείωση της οδηγεί στην υπερθέρμανση. Αν ισχύει αυτό μόλις αλλάξει ο ηλιακός άνεμος θα πρέπει να περιμένουμε παγετώνες, μια και η τρύπα του όζοντος νομίζω ότι επιτρέπει σε μεγαλύτερα ποσότητες κοσμικής ακτινοβολίας να περνά μέσα. Πάντως το θέμα δεν είναι δεδομένο, απλά έχει τεθεί στο επιστημονικό τραπέζι. Αλλά και να έχει την επίδραση που περιγράφει η θεωρία αυτή, απλά έχουμε ένα ακόμα άγνωστο μέχρι πρότινος παράγοντα, που πρέπει να προσμετράμε στο μέλλον. Δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι ανθρώπινες επεμβάσεις, μπορεί να αποσταθεροποιήσουν το κλίμα.

Μια σημείωση εδώ. Αν ισχύει αυτό για τις κοσμικές ακτινοβολίες και η αύξηση της θερμοκρασίας είναι αντιστρόφως ανάλογη με τα σύννεφα, πάει περίπατο η θεωρία ότι η αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί σε βελτίωση των συνθηκών για την χλωρίδα και την πανίδα (της ξηράς τουλάχιστον) όπως αναφέρεται και στο βίντεο. Και αυτό γιατί προφανώς και θα μειωθούν τα γλυκά νερά...

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τόσο τα λαμόγια όσο και οι επιχειρηματίες θα προσπαθήσουν να βγουν κερδισμένοι από την ιστορία. Το ίδιο έκαναν πάντα. Αλλάζοντας η τεχνολογία δεν εξαφανίζονται οι εκμεταλλευτές, άντε μερικοί να δώσουν την θέση τους σε νέους. Αυτό δεν ακυρώνει την ανάγκη για μια στροφή στην οικολογική πρακτική μας. Όπως είπα και πιο πριν όταν πιάσει φωτιά το κτήριο κάποιοι θεωρούν ότι είναι ευκαιρία να πουλήσουν πυροσβεστήρες. Συμπληρώνω μερικοί θα πουλήσουν και άδειους.